Charakterystyczną cechą tradycji jest fakt, że jej elementy zauważalne są w każdym domu, niezależnie od tego, czy więcej w nim kultury ludowej, czy zamiłowania do nowoczesności. Na każdym wigilijnym stole znajdują swoje miejsce tradycyjne potrawy. Mimo że na ostateczny wybór świątecznych dań wpływa wiele czynników, zawsze można doszukać się kilku produktów łączących pokolenia. Jakie współczesne potrawy nawiązują do dawnych tradycji? Czy rzeczywiście należy stawiać ich na stole aż 12? I dlaczego niektóre dania w ogóle nie powinny się tam znaleźć?
Jakie są potrawy wigilijne?
W wigilię na świątecznym stole stają wazy z barszczem, zupą grzybową lub rybną, pojawiają się potrawy z dodatkiem maku, a także pierogi, kluski, kapusta, kompot wigilijny oraz pierniki. Spośród ciast wybierane są makowce w różnej formie, serniki, miodowniki lub babki oprószone cukrem pudrem. Zanim jednak na stole pojawią się świąteczne słodkości, dominują dania na ciepło i na zimno, bezmięsne, podane w odświętny sposób. Dawniej obowiązkowym dodatkiem był świeżo wypieczony chleb (symbol dostatku w pożywieniu). Obecnie zastępują go np. chałki lub bułki drożdżowe.
Ile jest potraw wigilijnych w Polsce?
Za tradycyjną liczbę potraw uważa się 12, jednak ostatecznie na stole stawia się tyle dań, aby zaspokoić potrzeby gości. W nowoczesnych domach pojawia się np. 7 czy 9 pełnowartościowych dań oraz szereg dodatków, które również liczone są do pełnej puli. Dzięki temu, że nie każde danie świąteczne musicie serwować na gorąco, możecie zadbać o ich przyszykowanie nawet kilka dni wcześniej.
Ryba w galarecie, przechowana w szklanym naczyniu lub ceramicznej miseczce, będzie smaczna i świeża, a przy tym wszystkie jej dodatki przejdą charakterystycznym smakiem. Upieczone z pomocą silikonowej kształtki albo też wykrawaczy do ciasta pierniki można przechowywać w puszce, szklanym lub ceramicznym słoju nawet kilka tygodni. Odpowiednie akcesoria kuchenne umożliwiają sprawne gotowanie, bezpieczne oraz higieniczne przechowywanie, a dekoracyjne talerze, czy podkładki jednorazowe pozwalają na efektowne podanie w czasie uroczystej kolacji.
Dlaczego jest 12 potraw na stole wigilijnym?
Wieczerza wigilijna, w czasie której spotykacie się z bliskimi, aby dzielić radość, a ponadto budować wspólnotę, od zawsze była wyjątkowym wydarzeniem. Suto zastawiany świąteczny stół miał zaklinać urodzaj i dobrostan na nadchodzący rok, a spożywanie tradycyjnych potraw miało znaczenie dziękczynne. Tradycyjna liczba 12, której wciąż pilnuje się w wielu domach, odnosi się nie tylko do liczby miesięcy w roku, lecz także liczby apostołów Jezusa Chrystusa.
Jak się liczy potrawy wigilijne?
Jeżeli nie organizujecie uroczystej kolacji dla całej rodziny, możecie spokojnie zmniejszyć liczbę dań do np. 7 czy nawet 5 propozycji. Na świątecznym stole dla kilku osób wystarczy, aby w odświętnej wazie znalazła się ciepła zupa, ulubiona rybna potrawka, przygotowana w naczyniu do zapiekania oraz 2 sałatki bądź kawałek ciasta. Nawet wtedy, gdy nie pilnujecie 12 potraw, może okazać się, że Wasza kolacja świąteczna jest obfita, a ponadto urozmaicona zgodnie z tradycją, ponieważ do potraw wigilijnych zaliczane są również dodatki – chleb, kompot albo opłatek.
Czego się nie robi w wigilię?
Dawniej wierzono, że aby rodzinie towarzyszyło szczęście i dostatek, każdy z uczestników wieczerzy musi spróbować każdej z 12 potraw. Istniało też wiele przekonań dotyczących tego, czego nie należy robić w Wigilię – część z nich zachowała się do dziś. W wielu polskich domach wciąż nie dopuszcza się możliwości spożywania tego dnia potraw mięsnych. Gdzieniegdzie post obowiązuje w znacznie bardziej rozbudowanej formie, a do czasu podania kolacji wcale nie je się posiłków.
Nie oznacza to jednak, że potraw mięsnych nie możecie przygotować na pierwszy i drugi dzień Świąt. Gęsty żur podany na gorąco w odświętnej wazie lub kociołku oraz mięsna pieczeń z warzywami, przygotowana w nowoczesnym airfryerze będą smacznym podkreśleniem znaczenia już nie tradycji, ale rodzinnych zwyczajów.
